Europejski Nakaz Zapłaty – podstawowe informacje
Europejski Nakaz Zapłaty jest rodzajem orzeczenia sądowego pozwalającego na egzekucję roszczeń od zagranicznego kontrahenta z Unii Europejskiej (z wyjątkiem Danii, która nie wdrożyła tej unijnej procedury).
W ramach postępowania o wydanie Europejskiego Nakazu Zapłaty można dochodzić wyłącznie bezspornych roszczeń pieniężnych w sprawach cywilnych i handlowych.
Postępowanie w sprawie wydania Europejskiego Nakazu Zapłaty stosowane jest w sporach transgranicznych, a więc tylko takich, w których przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej innym niż Państwo Członkowskie, w którym siedzibę ma sąd rozpoznający sprawę. Nie ma przy tym znaczenia obywatelstwo stron. Oznacza to, iż Europejskiego Nakazu Zapłaty nie stosuje się, jeśli zarówno wierzyciel, jak i dłużnik przebywają lub mają siedzibę w tym samym kraju.
Podstawowym celem tej procedury jest uproszczenie, przyspieszenie i ograniczenie kosztów postępowania sądowego w sprawach transgranicznych. Klient uzyskuje wyrok automatycznie, sąd bowiem zasądza każdą kwotę wskazaną w pozwie, o ile wszelkie wymogi formalne, co do pozwu, zostaną zachowane.
W przypadku, gdy miejscem wykonania umowy była Polska, jeśli w Polsce ma miejsce zamieszkania osoba uprawniona do alimentacji, tutaj nastąpił czyn niedozwolony wyrządzający szkodę, tutaj ma miejsce zamieszkania ubezpieczony dochodzący roszczenia z umowy ubezpieczenia oraz w innych wypadkach określonych Rozporządzeniem Rady UE nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. – nie ma potrzeby wnoszenia pozwu przed sąd zagraniczny, właściwy dla dłużnika, a co za tym idzie nie trzeba korzystać za granicą z usług prawnika – na ogół za bardzo wysokim honorarium. Pozew wnosi się przed sąd polski, pomimo faktu, iż pozwany zamieszkuje za granicą.
W pozostałych przypadkach, gdy właściwym jest sąd innego Państwa Członkowskiego UE, pozew o wydanie Europejskiego Nakazu Zapłaty składa się przed sąd tego Państwa Członkowskiego. Również w tym przypadku procedura jest szybsza i tańsza, niż zlecanie sprawy zagranicznej firmie prawniczej i stosowanie krajowej, bardziej sformalizowanej procedury danego Państwa Członkowskiego.
Nakaz zapłaty, który uzyskuje klient może trafić bezpośrednio do komornika w dowolnym państwie Unii Europejskiej, z pominięciem czasochłonnych i skomplikowanych procedur sądowych (związanych np. z uznawaniem wyroków), które normalnie przeprowadza się dodatkowo przed sądem, w okręgu którego dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Biorąc pod uwagę koszty przeprowadzenia sprawy za granicą, a w przypadku niektórych Państw także przewlekłość postępowania (np. Włochy), przeprowadzenie postępowania sądowego na podstawie Europejskiego Nakazu Zapłaty jest o wiele tańsze i szybsze. Biorąc pod uwagę osiągnięcie analogicznego skutku jak w przypadku wyroków sądowych wydanych przez sąd w państwie dłużnika, postępowania na podstawie Europejskiego Nakazu Zapłaty są często praktykowane i wykorzystywane w sporach przeciwko nierzetelnym kontrahentom, głównie z UE.